Beter gelukkig gescheiden of ongelukkig getrouwd, wat is wijsheid?

De tijden dat scheiden in Nederland een sociaal en religieus taboe was, liggen ver achter ons. Na een gestage groei vanaf de jaren ’60 van de vorige eeuw, is het percentage echtscheidingen vandaag de dag redelijk stabiel rond de 30%. Dit betekent dat ongeveer 1 op de 3 huwelijken eindigt in een scheiding.

Hoewel een echtscheiding in Nederland tegenwoordig breed geaccepteerd is, blijft het in sommige groepen en gemeenschappen een moeilijk bespreekbaar onderwerp. Dit komt vaak door culturele, religieuze of sociale normen die binnen die gemeenschappen sterk verankerd zijn, met als gevolg dat de partners “gedwongen” samen blijven leven.

Dit roept de vraag op of het beter is om “gelukkig gescheiden” te zijn of “ongelukkig getrouwd”? Hier zijn enkele overwegingen ten faveure van beide keuzes:

Ieder zijn eigen weg – beter gelukkig gescheiden

• Emotionele rust: Scheiden kan leiden tot meer innerlijke vrede en geluk als een relatie constant spanning, stress en verdriet veroorzaakt.
• Gezondheid: Stress en conflicten in een ongelukkig huwelijk kunnen leiden tot fysieke en mentale gezondheidsproblemen, zoals angst en depressie. Een scheiding kan bevrijdend zijn en leiden tot emotioneel herstel.
• Positief voorbeeld voor kinderen: Hoewel het pijnlijk kan zijn voor kinderen als ouders scheiden, kan het uiteindelijk beter zijn voor hen om op te groeien in een omgeving zonder constante conflicten en spanningen.
• Kansen voor persoonlijke groei: Scheiden kan ruimte bieden voor persoonlijke ontwikkeling, het opbouwen van zelfvertrouwen en nieuwe ervaringen in relaties of andere levensgebieden.

We blijven bij elkaar – liever ongelukkig getrouwd

• Stabiliteit en veiligheid: Sommige mensen blijven bij elkaar om financiële zekerheid te behouden, of om de sociale stabiliteit te behouden die een huwelijk kan bieden.
• Kinderen: Veel stellen blijven bij elkaar omwille van hun kinderen. Ze willen hen een stabiele thuisomgeving bieden en voorkomen dat de kinderen met de gevolgen van een scheiding te maken krijgen.
• Relatietherapie: Soms kan een ongelukkig huwelijk door therapie of tijd verbeteren. Sommige stellen vinden oplossingen en groeien weer naar elkaar toe.
• Culturele en religieuze waarden: Voor sommige mensen spelen het vasthouden aan traditie, geloof of culturele verwachtingen een grote rol in hun keuze om in een ongelukkig huwelijk te blijven.

 

Wat kan een ongelukkig huwelijk ons kosten?

Er zijn verschillende onderzoeken die de effecten van ongelukkige huwelijken op zowel volwassenen als kinderen hebben onderzocht. Deze studies belichten de negatieve invloed van langdurige huwelijksproblemen, zoals conflicten, stress en een gebrek aan emotionele verbinding, op de mentale en fysieke gezondheid van beide partijen en de impact op de kinderen. Hier zijn enkele van de belangrijkste bevindingen:

Effecten op volwassenen

• Mentale gezondheid: Onderzoek toont aan dat mensen die in een ongelukkig huwelijk zitten, vaker last hebben van depressie, angst en lage zelfwaardering. De aanhoudende stress van een disfunctionele relatie kan leiden tot emotionele uitputting en mentale gezondheidsproblemen. Volgens een studie gepubliceerd in het Journal of Marriage and Family ervaren mensen in ongelukkige huwelijken vaker symptomen van depressie dan mensen die gescheiden zijn of in gelukkige huwelijken zitten.
• Fysieke gezondheid: Chronische stress in een ongelukkig huwelijk kan leiden tot fysieke problemen zoals verhoogde bloeddruk, hartziekten, verzwakt immuunsysteem en slaapproblemen. Een onderzoek gepubliceerd in het Journal of Health and Social Behavior toonde aan dat getrouwde mensen die hun huwelijk als stressvol ervaren, een verhoogd risico hebben op hart- en vaatziekten.
• Levenssatisfactie: Mensen in ongelukkige huwelijken rapporteren vaak een lagere mate van algemene levensvoldoening en een gevoel van isolatie of eenzaamheid, zelfs als ze fysiek samenleven met hun partner.

Effecten op kinderen

• Emotionele en gedragsproblemen: Kinderen die opgroeien in een gezin met veel conflicten en stress hebben een hoger risico op emotionele problemen, zoals angst, depressie en woede. Ze vertonen ook vaker gedragsproblemen, zoals agressie, ongehoorzaamheid of teruggetrokken gedrag. Volgens onderzoek gepubliceerd in het Journal of Family Psychology kan aanhoudende spanning tussen ouders leiden tot ontwikkelingsproblemen bij kinderen, waarbij ze moeite hebben met het reguleren van hun emoties en het vormen van gezonde relaties in de toekomst.
• Schoolprestaties: Kinderen uit huwelijken met veel conflict hebben vaak slechtere schoolprestaties en meer moeite met concentratie en motivatie. Dit komt deels door de stress die ze thuis ervaren, die hen emotioneel en cognitief kan belasten.
• Langdurige effecten op relaties: Kinderen van ouders in ongelukkige huwelijken kunnen later in hun eigen relaties moeilijkheden ondervinden. Ze kunnen problemen krijgen met vertrouwen, conflictbeheersing en intimiteit, vaak als gevolg van het patroon van communicatie en gedrag dat ze in hun ouderlijk huis hebben waargenomen.

 

Scheiden versus in een ongelukkig huwelijk blijven

Onderzoek suggereert dat scheiden vaak beter is dan in een sterk conflictueus huwelijk blijven, vooral als de relatie niet verbeterd kan worden. Kinderen uit gezinnen waar conflicten hoog waren vóór de scheiding, laten vaak een verbetering in hun welzijn zien na de scheiding, omdat ze niet langer blootgesteld worden aan dagelijkse spanningen.

Echter, het effect van een scheiding hangt ook sterk af van de mate van conflict vóór en na de scheiding. Als ouders na de scheiding blijven ruziën, kunnen kinderen alsnog emotioneel belast worden.

Samenvattend, een langdurig, ongelukkig huwelijk kan zowel voor volwassenen als voor kinderen significante negatieve gevolgen hebben, vooral wanneer er veel conflicten en spanning zijn. Terwijl een scheiding moeilijk kan zijn, kan het voor sommige gezinnen op de lange termijn emotioneel gezonder zijn dan in een ongelukkige, stressvolle relatie blijven.

 

Wat is wijsheid?

Wijsheid in dit soort situaties is altijd strikt individueel, wij leven allemaal in onze eigen, unieke omstandigheden. Er is dan ook geen “beste” oplossing of antwoord, omdat het altijd sterk afhankelijk is van de persoonlijke situatie, waarden en doelen. Als je in een ongelukkig huwelijk zit dat niet kan worden verbeterd, kan het gezonder en gelukkiger zijn om te scheiden. Mocht er echter hoop bestaan op verbetering of als andere factoren zwaarder wegen, dan kan het de moeite waard zijn om te investeren in het huwelijk. Wel is het aan te bevelen om goed te luisteren naar je eigen behoeften en welzijn, en een beslissing te nemen die jou (en je eventuele kinderen) op de lange termijn het meeste geluk en vrede biedt en eventueel met een professional (zoals een therapeut of mediator) te praten voor begeleiding in het maken van een keuze.

 

Wat zou jij doen? De knoop doorhakken of toch bij elkaar blijven? Wat kies jij? Laat het ons weten. Maak hier je keuze.